Yavuz Sultan Selim Küpe

Yavuz Sultan Selim Küpe, Yavuz Sultan Selim'i küpe takıp takmadığı hakkında pek çok görüş bulunmaktadır. Yıllardır bize Yavuz Selim diye (Alıntı), Şah İsmail'in resimleri gösterilmiş olup, bu konuda pek çok tarihçi hem fikirdir. Her şey 1926 yılında Dolmabahçe Sarayı'ndan Topkapı Sarayı portreler galerisine getirilen ve Yavuz Sultan Selim'e isnad edilen bir resim ile başlamış. Bu resimde olan sima, inci küpeli, taçlı ve inci madalyonlu olarak tasvir edilmiştir. Aynı zamanda da sakalsız ve pala bıyıklı bir kişiydi. Bunun bir Macar ressam tarafından yapılan benzerinin de var olduğuna inanılıyor. Bu resmin nasıl ve niye Yavuz Sultan Selim'e isnat edildiği doğrusu malum değildir. Ancak, bu resim herkesi padişahın küpe taktığına inandırmaya yetmiştir. Resimdeki küpe, halka biçiminde değil, kadınların taktığı cinsten incili salkım küpesi denmiştir. Bir başka menkıbede de padişahın birtakım ibretlik hadiselerin kulağında küpe olması maksadıyla böyle yapılmıştır. Bunların hepsi birer yakıştırmadır denilmektedir. Bu küpeli ve taçlı süslü püslü hükümdarın Yavuz olmadığını iddia edilmektedir.

Yavuz Sultan Selim Küpesinin Tarihçesi, Hatta iddia etmekle kalmayıp, ispatlamaktadırlar. Yavuz Sultan Selim çok dindar bir kişiymiş. Bu yüzden küpeyi takma sebebi, kendini Allah'ın kölesi olarak gördüğü tezi çok daha doğrudur. Kaynaklarda bunu doğruluyor. Diğer sebepler, sadece hayal gücü ve imitasyon hikayeleridir. Şöyledir ki, Yavuz Sultan Selim, süslü giyinmeyi sevmezdi. Hatta süslü giyinenlere çıkışırdı. Ayrıca Osmanlı geleneklerinde (Taç yoktur, sarık vardır) sarığın üzerine de taç zaten olmaz. Batılılar, kafalarındaki bir şark sultanını resmetmişlerdir. Tarihçiler ise küpe takıyor diyorlar. Oradan da iki rivayet geliyor.

Yavuz Sultan Selim Küpesinin Sırrı, Rivayetinin birincisi, şehzadeliğinde bir tüccar kıyafetiyle Safevi Devleti'nin başkentine gidiyor ve orada Şah İsmail'le satranç oynuyor. Satrançta Şah İsmail yenilince tokat atmış ve bu kulağına küpe olsun diye küpe takmış. İkincisi ise Yavuz Sultan Selim 1517 yılında Mısır'ı fethettiğinde kulağında küpe takan insanları görür ve sorar bunlar neden küpe takıyor diye, Onlar köle insanlardır, cevabını alır. Bu köleler kölelik işareti olarak takarlarmış. Yavuz Sultan Selim, "Ben de Allah'ın kulu ve kölesiyim" anlamında küpe takmış derler.

Yavuz Sultan Selim Küpesinin Tablosu, Yavuz Sultan Selim'in taç bulunan ve kulağındaki küpeli olarak gösteren tarihi tablo yıllardır Türkiye'de belge olarak kullanılır. Bahsi geçen tabloda Yavuz Sultan Selim'in kaytanlı bıyıklı ve heybetli görünümü ile başında sade dolama sarık ve üzerinde de taç bulunan görüntüsü olan tablonun çiziliş hikayesinde tarihi gerçeği de yansıtıyor mu, tablonun ilham kaynağı hikayesi ise Tablonun Yavuz Sultan Selim'e ait olmadığı rivayet edilir, belgesi yoktur. Topkapı sarayında padişahlar, koleksiyonunda o resmin ne aradığını ne zaman bilmiyoruz. Denilse de resim üzerinde incelemeler yapılıp, bu resmini 19. Yüzyıldan kalma olduğu bilinse de Yavuz Sultan Selim zamanında, yapılma ihtimali yoktur deniliyor. 300 sene sonra yapılmış bir tablo. 16. Yüzyıldan sonra Osmanlı padişahlarını küpeli gösterme eğilimi Avrupalılar da hayal gücüne dayanarak icat ettikleri bir anlayışın resme dönüşmüş bir şeklidir, denilmektedir.

Tarih kaynakları bunlara dayanabilmektedir.