Yavuz Sultan Selim Küpe Meselesi
24 Temmuz 2024

Yavuz Sultan Selim Küpe Meselesi

Yavuz Sultan Selim ve Küpe Tartışması

Yavuz Sultan Selim'in küpe takıp takmadığı hakkında pek çok görüş bulunmaktadır. Yıllardır, Yavuz Sultan Selim diye Şah İsmail'in resimleri gösterilmiş olup, bu konuda birçok tarihçi hemfikirdir. Her şey 1926 yılında Dolmabahçe Sarayı'ndan Topkapı Sarayı portreler galerisine getirilen ve Yavuz Sultan Selim'e isnat edilen bir resim ile başlamıştır. Bu resimdeki sima, inci küpeli, taçlı ve inci madalyonlu olarak tasvir edilmiştir. Aynı zamanda da sakalsız ve pala bıyıklı bir kişiydi. Bunun bir Macar ressam tarafından yapılan benzerinin de var olduğuna inanılıyor. Bu resmin nasıl ve niye Yavuz Sultan Selim'e isnat edildiği doğrusu malum değildir. Ancak, bu resim herkesi padişahın küpe taktığına inandırmaya yetmiştir. Resimdeki küpe, halka biçiminde değil, kadınların taktığı cinsten incili salkım küpesi olarak tasvir edilmiştir. Bir başka menkıbede de padişahın birtakım ibretlik hadiselerin kulağında küpe olması maksadıyla böyle yapıldığı söylenmektedir. Bunların hepsi birer yakıştırmadır denilmektedir. Bu küpeli ve taçlı süslü padişahın Yavuz olmadığı iddia edilmektedir.

Yavuz Sultan Selim Küpesinin Tarihçesi

Hatta iddia etmekle kalmayıp, ispatlamaktadırlar. Yavuz Sultan Selim çok dindar bir kişiymiş. Bu yüzden küpeyi takma sebebi, kendini Allah'ın kölesi olarak gördüğü tezi çok daha doğrudur. Kaynaklarda bunu doğruluyor. Diğer sebepler, sadece hayal gücü ve imitasyon hikayeleridir. Şöyledir ki, Yavuz Sultan Selim, süslü giyinmeyi sevmezdi. Hatta süslü giyinenlere çıkışırdı. Ayrıca Osmanlı geleneklerinde taç yoktur, sarık vardır. Sarığın üzerine de taç zaten olmaz. Batılılar, kafalarındaki bir şark sultanını resmetmişlerdir. Tarihçiler ise küpe takıyor diyorlar. Oradan da iki rivayet geliyor.

Yavuz Sultan Selim Küpesinin Sırrı

Rivayetinin birincisi, şehzadeliğinde bir tüccar kıyafetiyle Safevi Devleti'nin başkentine gidiyor ve orada Şah İsmail'le satranç oynuyor. Satrançta Şah İsmail yenilince tokat atmış ve bu kulağına küpe olsun diye küpe takmış. İkincisi ise Yavuz Sultan Selim 1517 yılında Mısır'ı fethettiğinde kulağında küpe takan insanları görür ve sorar bunlar neden küpe takıyor diye. Onlar köle insanlardır cevabını alır. Bu köleler, kölelik işareti olarak takarlarmış. Yavuz Sultan Selim, "Ben de Allah'ın kulu ve kölesiyim" anlamında küpe takmış derler.

Yavuz Sultan Selim Küpesinin Tablosu

Yavuz Sultan Selim'in taç bulunan ve kulağındaki küpeli olarak gösteren tarihi tablo yıllardır Türkiye'de belge olarak kullanılır. Bahsi geçen tabloda Yavuz Sultan Selim'in kaytanlı bıyıklı ve heybetli görünümü ile başında sade dolama sarık ve üzerinde de taç bulunan görüntüsü olan tablonun çiziliş hikayesinde tarihi gerçeği de yansıtıyor mu, tablonun ilham kaynağı hikayesi ise tablonun Yavuz Sultan Selim'e ait olmadığı rivayet edilir, belgesi yoktur. Topkapı Sarayı'nda padişahlar koleksiyonunda o resmin ne aradığını ne zaman bilmiyoruz. Denilse de resim üzerinde incelemeler yapılıp, bu resminin 19. yüzyıldan kalma olduğu bilinse de Yavuz Sultan Selim zamanında yapma ihtimali yoktur deniliyor. 300 sene sonra yapılmış bir tablo. 16. yüzyıldan sonra Osmanlı padişahlarını küpeli gösterme eğilimi Avrupalılar da hayal gücüne dayanarak icat ettikleri bir anlayışın resme dönüşmüş bir şeklidir, denilmektedir.

Sonuç

Yavuz Sultan Selim'in küpe takıp takmadığı tartışması, tarihsel kaynaklar ve rivayetler ışığında hala çözümlenmemiş bir muamma olarak kalmaktadır. Batılı ressamların hayal gücüyle oluşturdukları resimler, Osmanlı tarihine dair yanlış algıların yayılmasına neden olmuştur. Akademik ve tarihsel veri eksikliği, bu tür anlatıların doğrulanmasını zorlaştırmaktadır. Ancak, mevcut kaynakların dikkatle incelenmesi ve daha fazla araştırma yapılması, bu tür tarihsel mitlerin gün yüzüne çıkartılmasına katkı sağlayacaktır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Bars

24 Temmuz 2024 Çarşamba

Yavuz Sultan Selim'in gerçekten küpe taktığına dair bir kanıt var mı? Bu hikayelerden hangisi gerçeği yansıtıyor, yoksa hepsi birer efsane mi?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Bars, bu konuda kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Yavuz Sultan Selim'in küpe taktığına dair anlatılan hikayeler genellikle efsane niteliğindedir. Tarihi belgelerde ve güvenilir kaynaklarda böyle bir bilgiye rastlanmamaktadır. Dolayısıyla, bu tür hikayelerin büyük ihtimalle halk arasında yayılan söylentiler olduğunu söyleyebiliriz.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Turnadağ Savaşı Sonuçları

Turnadağ Savaşı Sonuçları

Yavuz Sultan Selim Nasıl Öldü?

Yavuz Sultan Selim Nasıl Öldü?

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Yavuz Sultan Selimin Ölümü

Yavuz Sultan Selimin Ölümü

Yavuz Sultan Selimin Yaptığı Yenilikler

Yavuz Sultan Selimin Yaptığı Yenilikler

Yavuz Sultan Selimin Fetihleri

Yavuz Sultan Selimin Fetihleri

Çaldıran Savaşı Sonuçları

Çaldıran Savaşı Sonuçları

Yavuz Sultan Selim Hayatı ve Dönemi

Yavuz Sultan Selim Hayatı ve Dönemi