Yavuz Sultan Selim, 9. Osmanlı padişahı, ilk Osmanlı halifesi ve 88. İslam halifesidir. 10 Ekim 1470 tarihinde Amasya'da doğmuş, babası II. Bayezid, annesi ise Gülbahar Hatun'dur. Şehzadeliğinde alimlerden din ve fen ilimleri üzerine dersler almış, Farsça ve Arapça öğrenmiştir. Bu dönemde Amasya'da bulunan Selim, askeri konularda ve devlet idaresini öğrenmesi için Trabzon Valiliği'ne atanmıştır.

29 yıl valilik yaptığı Trabzon'da Türkmenlerin Osmanlı Devleti'nden memnuniyetsizliğini ve Safevilere yöneldiklerini görmüştür. Burada akınlar düzenleyen ve Türkmenleri etkileyen Gürcülere karşı seferler düzenlemiş, 1508 yılında Ardahan, Artvin, Erzurum ve Kars'ı Osmanlı Devleti'ne kazandırmıştır. Elde ettiği ganimetin beşte birini Türkmenlere vermiştir. Askeri başarıları sebebiyle yeniçerilerin ve Türkmenlerin desteğini alarak taht kavgasına girmiştir. Babasının saltanatı terk edeceğini öğrendiğinde, tahta çıkmak için Fatih Kanunnamesi gereği kardeşlerini öldürmesi gerekiyordu. Şehzade Ahmed ve Korkut'u yakından takibe aldı. Kırım hanının askeri desteğini de alarak, tahta çıkmak için çalışmalara başladı. İstanbul'a daha yakın olabilmek için Rumeli'den bir sancak istedi. Kendisine verilen Kefe'yi kabul etmeyerek, Rumeli'ye geldi. Burada babasının kuvvetleriyle savaş yapmadan bir anlaşma yapmış, üç sancak ve para desteği almıştır. Aynı zamanda babasından şehzadelerinden hiçbirini veliaht olarak göstermeyeceğine dair güvence almıştır. İlerleyen dönemde babasının sözünü tutmaması ve Şehzade Ahmet'in padişah ilan edilmesiyle, Selim'i destekleyen yeniçeriler ayaklandı. II. Bayezid bunun üzerine Selim'i İstanbul'a çağırdı. Bayezid, oğlunun destekçilerine güvendiğinden, Mayıs 1512 tarihinde saltanatını oğlu için bırakmıştır.

Babasının Çorlu'ya giderken vefat etmesi, Şehzade Ahmet'in tahtı bırakmak istememesi sebebiyle taht kavgaları kızışmıştır. Konya'da kendini hükümdar ilan eden ve oğlunu Bursa üzerine sefere gönderen Ahmet, Bursa'yı ele geçirmiştir. Devlet erkânının Ahmet'i desteklemesi üzerine sadrazamı idam ettirip, yerine Hersekzade Ahmet Paşa'yı atamıştır. Bu arada Yavuz, ölen Şehzade Şehinşah ve Şehzade Mahmut'un oğullarını öldürmüştür. Kendisini tanıyan Şehzade Korkut'u ise Saruhan sancakbeyliğine getirmiştir. Burada Korkut'u tahta çıkmayı arzu ettiğinden dolayı 9 Mart 1513 tarihinde öldürtmüştür. Ahmet'i de Yenişehir Ovası'ndaki savaşta esir alarak boğdurmuştur. Bunların ardından tahtın tek varisi Yavuz kalmıştır.

Selim tahta çıktığında doğuda bulunan Şii Safevi Devleti'nden ötürü sıkıntılı bir dönem yaşanmaktaydı. Safevi Devleti'nin ortadan kaldırılması Anadolu'daki Osmanlı egemenliğini sağlayacak ve Doğu Anadolu savunması güçlenecekti. Bu yüzden Safevilerle savaş için hazırlıklara başlandı. Safevilerin başı olan Şah İsmail de savaş hazırlığı yapmaya başladı. İran seferine 1514 yılında çıkıldı ve Tebriz'e doğru yürüyüşe başlandı. Seferin uzun sürmesi nedeniyle, orduda kıtlık baş göstermiş ve bu yüzden geri dönmek isteyenler olmuştur. I. Selim'in askerlere cesaret vermesiyle, 23 Ağustos 1514 tarihinde Çaldıran Ovası'nda Safevilerle savaş yapılmış ve zaferle çıkılmıştır. Bu bölgede Özbeklerle de müttefik olunmuştur. Şah İsmail kaçmış, Yavuz Tebriz'e girmiştir. Burada bulunan ilim adamları İstanbul'a gönderilmiştir. Bayburt ve Erzincan Osmanlılara geçmiştir. Şah İsmail'in gözden düşmesiyle, Yavuz Amasya'ya giderek kışı burada geçirmiştir. Bu esnada Dulkadiroğlu ile ittifak yapan sadrazamı sebebiyle yeniçeri isyanı çıkmıştır. Veziriazamı idam ettirip, bir süre atama yapmamıştır. İran üzerine yeniden sefer yapmamaya ve güney ve doğu sınırlarında bazı yerleri ele geçirerek güvenliği sağlamaya karar vermiştir.

Yavuz, Kemah Kalesi'ni alarak, Dulkadiroğlu üzerine sefer yapmıştır. Turnadağ galibiyetiyle beyliğin topraklarını ele geçirmiştir. İdris-i Bitlisi aracılığıyla Diyarbakır'ı ve Bitlis'i sulh yoluyla ele geçirmiştir. Ramazanoğulları Beyliği'nin Osmanlı'ya tabi olması nedeniyle bu topraklarla birlikte Anadolu'da birlik sağlanmıştır.

Fatih'ten beri devam eden Osmanlı-Memluk anlaşmazlığı, İran seferi ile Safevi ve Memluk ittifakına neden olmuştur. Dulkadiroğlu Beyliği'ne son verilmesi, Memluklular ve Osmanlılar arasındaki gerginliği artırmıştır. Osmanlı ordusunun Suriye'den geçmesine izin vermeyen Memlukluların bu hareketi nedeniyle, 5 Haziran 1516 yılında Mısır seferine başlanmıştır. Antep ve Besni alınarak, 24 Ağustos 1516 tarihinde Mercidabık Savaşı'nda Memluklular yenilmiştir. Memluk Sultanı savaşta ölmüş, Osmanlı toprakları daha genişlemiştir.

28 Ağustos 1516 yılında Halep'i, ardından Şam, Humus ve Hama'yı alan Yavuz için Filistin yolu açılmıştır. 30 Aralık 1516 senesinde Kudüs'e giren Yavuz, kutsal toprakları ziyaret etmiştir. 2 Ocak 1517 tarihinde Gazze'ye girmiştir. Barış teklifini kabul etmeyen Memluk Sultanı ile Ridaniye'de savaşan Yavuz, 22 Ocak 1517 tarihinde buradan zaferle çıkmıştır. 24 Ocak'ta Kahire alınmış, 4 Şubat'ta buraya girilerek Abbasi Halifeliği sonlandırılmıştır. Memluk Sultanı Tumanbay idam edilerek, Memluklular yıkılmıştır. Bu sefer sırasında çok fazla ganimet elde edilmiştir. İstanbul'dan destek isteyen Yavuz, elde edilen ganimeti de gelen donanmayla İstanbul'a göndermiştir. Mısır seferiyle Mısır, Suriye, Filistin, Hicaz ve civarı Osmanlılara geçmiş, Doğunun ticaret yolları ele geçirilmiştir. 6 Temmuz 1517 tarihinde Kutsal Emanetler de Osmanlıların eline geçmiştir. Venediklilerin Memluklulara ödediği vergi de Osmanlılara verilmeye başlanmıştır. İpek ve baharat yolunu ele geçiren Osmanlılar, Ümit Burnu'nun keşfine kadar, Avrupalıları ekonomik yönden bağımlı hale getirmiştir. Yavuz, Doğu seferine devam etmek istese de Şah İsmail'in barış istemesiyle bundan vazgeçmiştir.

Bozok Türkmenlerinden olan Celal'in askerleriyle Tokat'a gelmesi ve isyan çıkarması nedeniyle, Rumeli Beylerbeyini görevlendiren Yavuz, bundan Şehsuvaroğlu Ali Bey'i de haberdar etmiştir. 1518 yılında Ali Bey tarafından bu isyan bastırılmıştır. Mısır seferinden sonra donanmanın yapımına ağırlık veren Yavuz, yeni düzenleyeceği seferi nereye yapacağına karar vermemişti. Bundan rahatsız olan Venedikliler gereken askeri hazırlıkları yapmaya başlamıştır. Donanmayı yenileyen Yavuz, olabilecek deniz seferlerine hazırlıklı olma isteğini ortaya koymuştur. Ardından Edirne'ye yola çıkması, Yavuz'un Batı seferi düzenleme isteğini ortaya koymuştur.

8 yıl gibi kısa süren saltanatı süresince, oğlu Kanuni'ye Osmanlı'nın altın çağını yaşaması için zemin hazırlamış olan Yavuz, ülke topraklarını 2,5 kat artırmış, hazineyi doldurmuştur. Söylenen göre hazineyi kendi mührü ile kapatarak, her kim benden sonra bu hazineyi daha fazla doldurursa, kendi mührünü kullansın, dolduramazsa benim mührüm kullanılsın diye vasiyet etmiştir. Bu yüzden daha fazla gelir elde eden olmadığından, Osmanlıların çöküşüne kadar onun mührü kullanılmıştır. Edirne'ye giderken Çorlu'da sırtında çıkan "Aslan Pençesi" adı verilen çıbandan ötürü 22 Eylül 1520 tarihinde hayatını kaybeden Yavuz, Sultan Selim Camii'nin yanına defnedilmiştir. Kendisinden sonra tahta çıkan tek oğlu Kanuni, babasının türbesini yaptırmıştır. Halifeliği Abbasilerden Osmanlılara geçiren, ülke topraklarını genişleten, hazineyi dolduran Yavuz, aynı zamanda Divan edebiyatında "Selimi" mahlasını kullanarak çeşitli dillerde eserler yazmıştır. Bunların bir kısmı Topkapı Sarayı Müzesi'nde "Selimnameler" adıyla sergilenmektedir. Saltanatında imar çalışmalarına da önem vermiş olan Yavuz, Haliç tersanesinin kapasitesini artırmış, Mevlevi Tekkesi'ne su getirtmiş, medreseler ve sayısız binalar yaptırmıştır. Elbistan Ulu Camii, Diyarbakır Fatih Paşa Camii'ni yaptırmıştır. Şam'da Sultan Selim Camii'ni, Mısır seferinde Çin ve Hind haritalarını Piri Reis'e yaptırmıştır. İstanbul'da başladığı Sultan Selim Camii'ni oğlu Kanuni tamamlamış ve babasının türbesini de yaptırmıştır.